زینبیـم گـل بـالام قانه باتدی /غفاری اردبیلی

^{شعر عاشورایی - اثر استاد بزرگوار غفاری اردبیلی - به زبان ترکی آذربایجانی}

 

 
<sup>زینبیـم گـل بـالام قانه باتدی              امدی پیکانی گؤز یومدی یاتدی

   گئــت دئنـن بختی قاره ربابه                  اصغریم سینـوین داشین آتدی

   مـن دئدیم سووئرللر ایچر سو                  ایلیـر قمــری لر مثلی «کوکو»

 بولمدیم بعضی اوچی سوورمیش               اوخلانــا سـو کنارینده آهو

 آل بـو قنـداقی منـدن آماندی               غصه‌دن قلبیمین باشـی یاندی

       بولمـرم اوخ نجـه دگـدی زینب                 کئچدی اوخ ساق قولوم پارچالاندی</sup>

 

  <sup>حرمله قویدی بیر اوخ کمانه                        اصغرین دوتدی حلقین نشانه

تشنـه قربانیمـه دگجین اوخ              قنداقـی دوشلوگی باتدی قانه

گوئیــا هئچ یارالی دگـولدی              گل کیمی باخدی پیکانه گولدی

گئت ربابه‌دئه باشون ساق اولسون       وئردیگون غنچه بیر دسته گولدی

اصغریمه او پیکان چوخ ایدی             پهلوانی ییخان بیر اوخ ایدی

آرزیمین گوللری اولدی پـرپر             گوئیا اصغریم هئچ یوخویدی

تیتـره‌دی اوخ دگنــده ایاقـی             تیتـره‌دیم منـده اصغر سیاقی

بوسه آلدیم بوغازیندن افسوس       بوسه سیز قالدی سولمیش دوداقی

اوخشیور گوزلریم ابره اوغلوم           التمـاس ایلورم صبره اوغلوم

چوخ چتیندی آتا اؤز بالاسین              اؤز الیلـن قویـا قبـره اوغلوم

قارداشیم اولمه سیدی گلردی              اود دوتان قلبیمه سـو سپردی

من قویاندا سنی قبره اوغلوم              قبروین اوسته توپراق تؤکردی

یات دئدی ای گـل پرپر اوغلوم             گئت سنی فاطمـه گوزلر اوغلوم

سولماقین غنچه وقتینده والله             قارداشیم محسنه بنزر اوغلوم

خیمه‌ده سوسن و یاسیم آغلار         گوزلریم مثل احساسیم آغلار

بولسـه میـداندا آواره‌یم من              حالیمه قولسـوز عباسیم آغلار</sup>

آی باتدی صبح آچلدی، زینب نوایه گلدی ، تاج الشعرا یحیوی

آی باتدی صبح آچیلدی ، عنوان شعری است که مرحوم یحیوی ملقب به تاج الشعرا  با توصیفی بی نظیر یا حداقل کم نظیر  ، واقعه ی عاشورا را در آن به تصویر کشیده است .  تمثیل هایی که در این شعر به کار گرفته شده است قدرت کم نظیر این شاعر در زبان ترکی را به رخ می کشد  . مرحوم تاج الشعرا  دارای دیوان اشعاری با عنوان بساط کربلا است . این شاعر جز برای اولیا دین و اسلام شعری نگفت و در سال 1358 از دنیا رفت .

روحش شاد .

نمونه ای از زیباترین شعرهای شاعر : 

 

آی باتدی صبح آچیلدی زینب نوایه گلدی
زهرا دئدی حسین وای عالم صدایه گلدی

چون ییخدیلار آتیندان سلطان تشنه کامی
دنیایه اولدی اعلان قتل الحسین پیامی

 
جناتیدن ائشیتدی پیغمبر گرامی
نعلین سیز عباسیز کرب و بلایه گلدی

پیمانه عالم اولدی چانانه وئردی چانین
شوق و شرافتیان طی ائتدی امتحانین

شمر دغا توکندی خاک منایه قانین
پوزدوتدی آسمانه حمد و ثنایه گلدی

خون خدا توکولدی گودال کربلایه
یئرلر تزلزل ائتدی دعسه دوشوب سمایه  

کروبیان لاهوت آغلاشدی بو بلایه
یئل اسدی گون دوتولدی ظلمت فضایه گلدی 

خون حسین بوغازدان جاری اولان زمانی
جبریل آپاردی عرشه بیر شیشه ده قانی

اول شیشه دن نمودار اولدی بلا نشانی
قوزاندی بوی ماتم اهل سمایه گلدی

نور حق اولدی لامع باشسیز قالان بدنده
راس حسین مظلوم سر نیزیه گئدنده

باد سیاه اسنده یئر زلزله ائدنده
سیندی نظام دنیا حد فنایه گلدی

نزدیکدی یئرندن چیخسون مدار دنیا
آل امیه ائتسون دستور شرعی ملغی

سرنیزه دن ائدنده نور حسین تجلی
دین محمد اوسته نورانی سایه گلدی 
فرمان غارتیلن تللی آشوب عربلر
گوردی اوهایهویی اطفال زار و مظطر

قاچویلا خیمه گاهه بیردن اوچالدی سسلر
عمه آماندو لشگر خیمه سرایه گلدی  

صحرانورد عربلر خرگاهی یاندیراندا
باشی آچوغ حرملر اوتدان چیخوب قاچاندا 

قالخیب بحتر آتش گیزلندیلر دوماندا
توسدی اوجالدی قاره پرده هوایه گلدی

بیر خوردا قیز قاچیردی دوتموش آلوعباسین
مرد یهودی دوتدی خاموش ائدب لباسین

گتدی اله حسینون دلبندینون رضاسین
احسن او شیخه مشکل وقته هرایه گلدی

گرائتمه سئیدی زینب نسل حسینه امداد
اولموشدی اودایچینده سوزان امام سجاد

قیلدی رشادتیله اوتدان امامی آزاد
بیر تازه زندگانیق زین العباده گلدی

زهرا گزردی گوندوز اطراف ماجراده
تا کوفیه حسینون گئتدی باشی جداده

نعش حسینی آخشام باشسیز قویوب اراده
گون باتجاقین او خاتون مطبخ سرایه گلدی

حوران باغ جنت محزون گرفته سیما
حوا خدیجه خاتون مریم جناب سارا 

آشفته مو سیه پوش دیللرده وای حسین وا
زهرایه همدم اولسون بزم عزایه گلدی

اللی اوچ ایل قاپونداوار حسین جان
نوحه یازیب غمونده اولموش مریض و نالان

دست مبارکونله دردینه ائیله درمان

امید صحت ایله باب شفایه گلدی

 

حسینه یرلر آغلار گویلر آغلار

مرحوم شهریار در دورانی که محصل بود یک معلم فرانسوی مسیحی داشت که  به دیدار ایشان می رود .  آن روز ، روز عاشورا بود .  وقت خداحافظی استاد می گوید : " من هم می خواهم با شما به مظفریه بیایم" . می گویند شما مسیحی هستید . می گوید تنها بمانم دلم تنگ می شود . در طبقه دوم در حجره یکی از اقرباء (نزدیکان و آشنایان)  مستقر می شوند.  ناگهان می بینند دل ریش (تخلص شاعری معروف در تبریز ) با دسته عزاداری اش می آید و به تازگی این شعر را گفته است:

حسینه یرلر آغلار گویلر آغلار

(برای حسین زمین  و زمان -آسمان ها-گریه می کند )

بتول و مرتضی، پیغمبر آغلار

( بتول و مرتضی و پیامبر ص گریه می کند)

شهریار می آید همین (یک بیت شعر بالا ) را می گوید و به دنبال آن می سراید:

حسینـون نوحـه‌سین «دلـریش» یازاندا

(زمانی که دلریش -تخلص شاعر- نوحه حسین را نوشت)

مسلمـان سهلدیـر کافـرده آغـلار

(مسلمان که سهل است ، کافران هم گریه می کنند)

علت این بیت این بوده که آن مرد مسیحی با دیدن دل ریش شدیدا گریه می کند .مرحوم شهریار می گوید استاد ! شما که نمی فهمید چه می گوید چرا گریه می کنید ؟ می گوید از هیات و پریشانی و عزاداری او می گریم.

به شهریار گفتند چرا در خصوص کربلا آن چنان شعر نگفته ای .  فرمود مگر نیز از چیزی فروگذاری کرده است:

عنقای قاف را هوس آشیانه بود

غوغای نینوا همه در ره بهانه بود

جایی که خورده بود، می آنجا نهاد سر

دردی کشی که مست شراب شبانه بود

یکباره سوخت زآتش غیرت هوای عشق

موهوم پرده ای اگر اندر میانه بود

مرحوم شهریار می گفت حاضرم تمام اشعار خود را به یک بیت نیـّر بدهم و آن این است:

ای فرس با تو چه رخ داده که خود باخته ای

مگر این گونه که ماتی! تو توشه انداخته ای

مرحوم نیز اصلاحات شطرنج را در این بیت جمع کرده است.

 

منبع : وبسایت دارالارشاد - با اندکی اصلاح و ویرایش دستوری و اضافات.

عطری گلور محرمین (متن کامل) +دانلود نوحه با صدای عاملی

 

عطری گلور محرمین هر یره قاره چکدیلر

فاطمه نوحه باشلادی گولره قاره چکدیلره

گیدی گنه حسینی لر پیرهنه عزا لرین

ابر بهاری تک دولوب قیزلاری آشنا لرین

شهریلری دو لال اشید وای آنا وای نوالرین

سسلوری صاحب الزمان سینه زنان عالمی

قاره لیباسو زی گیئین گلدی حسین محرمی

 

 

دانلود نوحه عطری گلور محرمین عاملی . جهت دانلود اینجا کلیک کنید

سخن اول ،، سخن آخر

وقتی محبت کردم و تنها شدم،

وقتی دوست داشتم و تنها ماندم

دانستم باید تنها شد

و تنها ماند تا خدا را فهمید

تنهایی یعنی همیشه سر به سر شیشه میگذارم

و اشک هایم جاری می شود بر سینه ی پنجره و ....